Kunnen katten high worden van catnip? Ja, sommige katten reageren op catnip alsof ze even “high” zijn. De stof nepetalacton stimuleert hun hersenen op een euforische manier. Ze rollen, spinnen, likken of worden hyperactief. Het effect is tijdelijk en volkomen veilig. Niet elke kat reageert, maar voor wie dat wel doet, is het een geweldige verrijking. Bekijk speelmuis met catnip voor inspiratie.
Kunnen katten high worden van catnip?
Ja, katten kunnen daadwerkelijk “high” worden van catnip – of kattenkruid. Het lijkt misschien overdreven, maar het is wetenschappelijk bewezen dat de stof nepetalacton, die voorkomt in de bladeren en stelen van de catnipplant, een euforische reactie veroorzaakt bij gevoelige katten. Ongeveer 50 tot 70% van de katten is genetisch gevoelig voor deze stof. Zodra ze het ruiken, wordt het pleziercentrum in hun hersenen geactiveerd. Dit leidt tot gedrag zoals rollen, springen, likken, kopjes geven, sabbelen of wild spelen.
Het effect is vergelijkbaar met een korte roes en duurt meestal maar 5 tot 15 minuten. Daarna volgt een korte “gevoeligheidspauze” waarin de kat even ongevoelig is voor catnip. Na een tijdje kan de reactie opnieuw optreden. Belangrijk om te weten: catnip is volledig veilig, niet verslavend en kan helpen bij het stimuleren van speels en gezond gedrag – vooral voor binnenkatten.
Niet elke kat wordt wild van catnip. Kittens onder de drie maanden en oudere katten reageren vaak minder sterk. Daarnaast zijn er ook alternatieven, zoals matatabi (silvervine), die een vergelijkbaar maar soms krachtiger effect hebben.
Wil je zien wat catnip met jouw kat doet? Probeer een speeltje gevuld met kattenkruid, zoals een speelmuis met catnip. Let op hoe je kat reageert – de kans is groot dat je ze iets ziet doen wat je nog niet eerder hebt gezien!
Wat is catnip eigenlijk precies?
Catnip, ook wel kattenkruid genoemd, is een plant uit de muntfamilie (Nepeta cataria) die oorspronkelijk uit Europa en Azië komt. De werkzame stof in catnip heet nepetalacton. Deze stof zit in de bladeren en bloemen van de plant en heeft een bijzonder effect op veel katten. Zodra een kat de geur van nepetalacton ruikt, bindt het zich aan receptoren in de neus, waarna een signaal naar de hersenen gestuurd wordt. Het lijkt daar op feromonen en activeert instinctief gedrag. Niet alle katten reageren erop, maar bij katten die er gevoelig voor zijn, ontstaat een korte euforische reactie. Het effect duurt meestal 5 tot 15 minuten, waarna katten tijdelijk ongevoelig worden voor de geur. Catnip is niet verslavend, veilig en kan helpen bij spelen of ontspanning. Bij kittens jonger dan drie maanden zie je meestal nog geen effect.
Wat gebeurt er in het kattenbrein bij catnip?
Wanneer een kat catnip ruikt, komt de stof nepetalacton via het neusslijmvlies in contact met feromoonreceptoren. Die sturen signalen naar het reukcentrum van de hersenen, waar vervolgens de amygdala (emotiecentrum) en hypothalamus worden geactiveerd. De hypothalamus regelt instinctieve gedragingen zoals paren, jagen en sociaal gedrag. Hierdoor vertoont een kat speels of opgewonden gedrag, alsof er een soort natuurlijke high ontstaat. Het beloningscentrum in de hersenen geeft de kat een gevoel van genot. Na enkele minuten dooft het effect uit, en heeft het brein een korte ‘resetperiode’ nodig. Het effect is tijdelijk, onschuldig en vergelijkbaar met hoe mensen op bepaalde geuren of prikkels kunnen reageren. Catnip activeert dus geen ‘verslavingspad’, maar een natuurlijk neurologisch beloningsmechanisme.
Hoe ziet een ‘high’ kat eruit?
Een kat onder invloed van catnip vertoont vaak opvallend gedrag. Sommige katten worden hyperactief, anderen juist loom. Wat je kunt zien:
- Rollen op de grond of kopjes geven aan voorwerpen
- Miauwen, spinnen of zelfs een beetje kwijlen
- Staren in het niets of overdreven likken aan speeltjes
- Korte uitbarstingen van energie: sprintjes, jagen, springen
- Bij sommige katten: volledige ontspanning en gelukzaligheid
Het effect duurt meestal 5 tot 10 minuten. Daarna raakt je kat even verzadigd en reageert ze tijdelijk niet meer op catnip. Geef het af en toe, zodat het speciaal blijft. En het leukste: elke kat beleeft het op haar eigen manier!
Is het hetzelfde als een menselijke high?
Het effect van catnip bij katten lijkt oppervlakkig gezien op een menselijke ‘high’, maar het werkt totaal anders in het lichaam. Mensen ervaren een high meestal door stoffen die direct inwerken op het centrale zenuwstelsel via het bloed (zoals THC bij cannabis). Catnip daarentegen werkt via geur. De actieve stof nepetalacton bindt zich aan receptoren in de neus van de kat en triggert hersengebieden die te maken hebben met gedrag, emoties en genot. Het effect is instinctief en niet bewust. Er is dus geen ‘bewustzijnsverandering’ zoals bij mensen. Katten reageren automatisch en tijdelijk, zonder schade, craving of controleverlies. Het is eerder een natuurlijke gedragsreactie dan een echte roes. Bovendien is het effect kort en verdwijnt het vanzelf. Bij mensen zou dat meer lijken op een geur die plotseling nostalgie of opwinding oproept, dan op een echte drugservaring. Vergelijkbaar qua gedrag misschien, maar totaal anders qua oorzaak.
Hoe lang duurt de catnip-roes?
De roes die catnip veroorzaakt duurt gemiddeld 5 tot 15 minuten. Gedurende die tijd zie je bij katten allerlei gedrag: rollen, likken, springen, kopjes geven of juist zen worden. Daarna verdwijnt het effect vanzelf en raakt de kat tijdelijk ongevoelig voor catnip. Dit komt doordat de reukreceptoren in de neus ‘verzadigd’ raken en een rustpauze nodig hebben. De kat kan tot wel een uur lang niet opnieuw reageren op catnip, ook al ruikt ze het opnieuw. Daarom is het slim om catnip met tussenpozen aan te bieden en het niet continu beschikbaar te maken. Zo blijft het effect bijzonder én leuk voor je kat.
Reageert elke kat op catnip?
Nee, niet elke kat is gevoelig voor catnip. Ongeveer 30 tot 50% van de katten ervaart geen enkele reactie. Dat heeft alles te maken met genetica. Of een kat gevoelig is voor nepetalacton is erfelijk bepaald. Als een kat het ‘catnip-gen’ niet heeft geërfd van haar ouders, zal ze geen reactie vertonen – zelfs niet bij grote hoeveelheden catnip. Bij kittens zie je ook vaak nog geen effect, omdat hun reukorgaan en hersenreacties nog niet volledig ontwikkeld zijn. Meestal wordt de gevoeligheid pas zichtbaar vanaf een leeftijd van 3 tot 6 maanden. Oudere katten kunnen ook minder reageren, maar bij wie het werkt, blijft het meestal levenslang effect hebben.
Is catnip veilig voor katten?
Ja, catnip is volledig veilig voor katten bij normaal gebruik. Nepetalacton is geen verslavende stof, en katten bouwen er geen tolerantie voor op. Dat betekent dat ze er niet steeds meer van nodig hebben om hetzelfde effect te ervaren. Ook is er geen gevaar voor overdosering, want katten stoppen vanzelf met snuffelen als ze genoeg hebben. Zelfs als een kat catnip opeet, is dat niet gevaarlijk – hooguit een beetje oninteressant, want het geur-effect is dan minder sterk. Natuurlijk moet je het wel met mate aanbieden: dagelijks grote hoeveelheden catnip geven kan het effect verminderen. Catnip is bedoeld als verrijking en niet als dagelijkse prikkel. Gebruik het dus slim – bijvoorbeeld bij stress, verveling of om nieuw speelgoed aantrekkelijker te maken.
Overzicht: catnip en jouw kat
| Vraag | Antwoord |
|---|---|
| Is catnip een drug? | Niet echt. Het activeert geurreceptoren en het kattenbrein, maar is geen chemische drug. |
| Is het verslavend? | Nee, katten raken er niet afhankelijk van. |
| Hoe lang werkt het? | 5 tot 15 minuten, daarna een uur pauze nodig. |
| Is het veilig? | Ja, volledig veilig bij normaal gebruik. |
| Doet het bij elke kat iets? | Ongeveer 30-50% van de katten reageert erop, afhankelijk van genen. |
| Vanaf welke leeftijd werkt het? | Vanaf ongeveer 3 tot 6 maanden oud. |
| Wat zijn typische reacties? | Rollen, likken, miauwen, springen, spinnen of juist ontspannen gedrag. |
Waarom katten en catnip een topcombinatie zijn
Catnip is meer dan een lolletje – het helpt katten zich uit te leven, stress los te laten en verveling te bestrijden. Zeker voor binnenkatten of katten met weinig prikkels kan catnip een fijne manier zijn om energie kwijt te raken. Maar het is belangrijk om af te wisselen, zodat het effect niet dof wordt. Wissel catnip-speeltjes af, gebruik het op de krabpaal of verstop het in een speeltje. En vergeet niet: als je kat er níét op reageert, kun je ook andere planten proberen zoals valeriaan of matatabi – die kunnen een vergelijkbaar effect geven. Meer weten? Lees onze uitgebreide uitleg op: Wat doet catnip met de kat?
Wat kun je doen met catnip in huis?
Catnip is niet alleen leuk om naar te kijken – het is ook een slimme tool om het leven van je kat rijker, leuker én actiever te maken. Je kunt catnip op allerlei manieren inzetten, afhankelijk van wat je kat nodig heeft. Een nieuwe krabplank? Strooi er wat catnip op om 'm aantrekkelijker te maken. Een luie middag? Geef een catnip-speeltje en zie de energie loskomen. En voor katten die stress ervaren (bijvoorbeeld na een verhuizing): catnip kan helpen ontspannen. Je kunt het zelfs verwerken in interactieve speeltjes of verstoppen in een kartonnen doos voor een snuffelspel. Wissel catnip-speeltjes af en berg ze op na gebruik, zodat het effect fris blijft. En let op: sommige katten reageren juist extra goed op matatabi – zoals in onze Trixie Matatabi Lolly Muis met Catnip. Dat is een combi van catnip, matatabi en veren. Kortom: catnip is geen luxe, maar pure kattenverrijking – als je het goed gebruikt. Bekijk ook hoe mensen reageren op catnip (ja, dat is echt een ding) of lees alles over het effect bij katten. En dan nu… tijd voor een kattenfeestje!
