Waarom raden dierenartsen geen graanvrij kattenvoer aan? Dierenartsen raden graanvrij kattenvoer vaak af omdat het zelden gezonder is voor katten. Het klinkt goed, maar 'graanvrij' betekent meestal: volgepropt met erwten, linzen of aardappel. En laat katten die nou slechter verteren dan een beetje rijst of haver. Tenzij je kat écht allergisch is voor granen (wat zeldzaam is), is graanvrij kattenvoer vaak meer marketing dan medische noodzaak.
Is graanvrij kattenvoer echt gezonder?
Graanvrij kattenvoer lijkt gezond, maar dat is het niet altijd. Het voordeel is dat er geen tarwe, mais of rijst in zit, wat handig kan zijn voor katten met een zeldzame granenallergie. Maar vaak worden granen vervangen door erwten, linzen of aardappel – plantaardige vulmiddelen waar katten weinig aan hebben. Sommige graanvrije merken bevatten zelfs minder vlees. En katten zijn vleeseters, geen bonenliefhebbers. Dus tenzij het graanvrij voer ook écht rijk is aan dierlijke eiwitten, is het geen betere keuze. Kijk altijd verder dan het label – graanvrij is een marketingterm, geen kwaliteitsgarantie.
- Voordeel: Geen granen zoals tarwe of mais
- Voordeel: Geschikt bij echte granenallergie (zeldzaam)
- Nadeel: Vaak meer plantaardige vulling (erwten, aardappel)
- Nadeel: Soms minder vlees of dierlijke eiwitten
- Nadeel: Katten verteren planten slechter dan vlees
- Conclusie: Niet automatisch gezonder – check altijd de samenstelling
Waarom waarschuwen sommige dierenartsen voor graanvrij kattenvoer?
Veel mensen denken dat graanvrij kattenvoer een gezondere keuze is. Maar dierenartsen trekken geregeld aan de bel – en dat is niet zomaar. Katten zijn obligate carnivoren: ze hebben dierlijke eiwitten nodig om gezond te blijven. In graanvrij voer worden granen vaak vervangen door ingrediënten als aardappel, erwten of linzen. En hoewel die ‘natuurlijk’ klinken, leveren ze vooral plantaardige eiwitten en koolhydraten die katten moeilijk kunnen verteren. Sommige dierenartsen zien hierdoor juist méér spijsverteringsproblemen, overgewicht en zelfs tekorten bij katten die langdurig op dit soort voeding leven.
Een andere zorg is dat graanvrij voer vaak als ‘premium’ wordt verkocht, terwijl de voedingswaarde dat niet altijd ondersteunt. Katteneigenaren betalen dus soms meer voor minder voedingswaarde. Dierenartsen benadrukken dat de term 'graanvrij' geen beschermde of gereguleerde aanduiding is. Iedereen mag het gebruiken, ook als het voer vol goedkope vulmiddelen zit. Daardoor krijgt de consument het idee dat ze iets goeds kopen, terwijl dat niet altijd het geval is. Goede voeding draait niet om wat er níet in zit, maar om wat er wél in zit – en of dat past bij de biologische behoeften van je kat.
Tot slot zien dierenartsen ook een stijging in het aantal katten met urinewegproblemen of allergieën die gelinkt kunnen worden aan onevenwichtige samenstellingen van graanvrij voer. Vooral als fabrikanten besparen op vlees en compenseren met plantaardige eiwitten. De boodschap van veel dierenartsen is dan ook helder: kies voeding op basis van ingrediënten, analyse én behoefte – niet op basis van hype of marketingclaims zoals ‘graanvrij’.
| Aspect | Graanvrij Voer | Regulier Voer |
|---|---|---|
| Dierlijke eiwitten | Vaak minder, soms vervangen door plantaardig | Afhankelijk van merk, soms hoger in vlees |
| Plantaardige vulmiddelen | Erwten, linzen, aardappel | Rijst, mais, tarwe |
| Verteerbaarheid voor katten | Beperkt – katten verteren planten moeilijk | Iets beter – granen zijn bewerkt en deels verteerbaar |
| Risico op tekorten | Groter bij slechte samenstelling | Afhankelijk van merk en balans |
| Marketingwaarde | Hoog (hypeterm) | Neutraal |
Wat zijn de risico’s van graanvrij kattenvoer?
Graanvrij kattenvoer klinkt gezond, maar kan flinke risico’s meebrengen. Eén daarvan is het risico op tekorten aan taurine of andere essentiële voedingsstoffen. Katten hebben bepaalde stoffen nodig die alleen in vlees voorkomen. Als graanvrij voer onvoldoende dierlijke eiwitten bevat, of deze vervangt door plantaardige alternatieven zoals erwten of linzen, kan dat leiden tot serieuze gezondheidsproblemen. Een bekend voorbeeld is DCM (gedilateerde cardiomyopathie), een hartziekte die bij katten in verband is gebracht met voedingstekorten door onjuiste samenstelling. Ook zien dierenartsen vaker spijsverteringsproblemen en overgewicht bij katten die langdurig plantaardig-gedreven, graanvrij voer krijgen.
Zit er vlees in graanvrij kattenvoer?
Veel mensen denken dat graanvrij kattenvoer automatisch méér vlees bevat. Maar dat klopt lang niet altijd. Fabrikanten gebruiken de term 'graanvrij' vaak om voer duurder te verkopen, terwijl ze tegelijkertijd besparen op vlees. In plaats van vlees worden goedkopere vulstoffen zoals aardappel of erwten toegevoegd. Sommige graanvrije varianten bevatten zelfs minder vlees dan gewone brokken. Let daarom niet op de claim ‘graanvrij’, maar op de ingrediëntenlijst: staat vers vlees of gedehydreerd vlees bovenaan? Dan zit je goed. Staat er erwteneiwit of zetmeel bovenaan? Dan betaal je vooral voor vulling, niet voor voeding.
Zijn granen echt slecht voor katten?
De gedachte dat granen per definitie slecht zijn voor katten is hardnekkig – maar klopt niet helemaal. Katten zijn vleeseters, dat klopt. Maar sommige granen, zoals rijst of haver, kunnen wél veilig en goed verteerbaar zijn in kleine hoeveelheden. Het wordt pas problematisch als granen het hoofdingrediënt zijn of de vleesinhoud verdringen. Veel dierenartsen vinden een beetje graan helemaal niet erg, zolang het voer in z’n geheel maar voldoet aan de voedingsbehoefte van een kat.
- Granen zijn niet toxisch voor katten
- Rijst of haver kan juist licht verteerbaar zijn
- Probleem ontstaat bij te weinig dierlijk eiwit
- Voedingswaarde gaat vóór hype of trend
Welk kattenvoer raden dierenartsen dan wél aan?
Als graanvrij voer niet automatisch beter is, wat raden dierenartsen dan wél aan? Simpel: compleet voer dat rijk is aan vlees, gebalanceerd is samengesteld en voldoet aan de richtlijnen van organisaties zoals FEDIAF of NRC. Op Katplezier.nl hebben we een hele blog gewijd aan dit onderwerp. Merken die daarin uitblinken zijn onder andere Prins, Edgard & Cooper, Orijen en Carnilove – stuk voor stuk voedingen met een hoog vleespercentage en zonder onnodige vulling. Het gaat niet om ‘wel of geen graan’, maar om de kwaliteit van het hele recept.
- Kies voer met vlees als eerste ingrediënt
- Let op analyse: veel dierlijk eiwit, weinig koolhydraten
- Check of het merk transparant is over herkomst en samenstelling
- Voeding moet afgestemd zijn op leeftijd, gewicht en gezondheid
Wat is het verschil tussen koolhydraten uit granen en uit aardappelen of erwten?
Granen, aardappelen en erwten leveren allemaal koolhydraten – maar niet alle koolhydraten zijn gelijk. Granen zoals rijst of haver zijn vaak bewerkt, waardoor katten ze relatief goed kunnen verteren. Aardappelen en erwten klinken natuurlijk, maar bevatten complexere koolhydraten én plantaardige eiwitten die minder goed passen bij het spijsverteringsstelsel van katten. Katten zijn geen alleseters; ze halen hun energie liever uit vetten en dierlijke eiwitten dan uit zetmeel of plantaardige vulmiddelen.
- Granen zijn meestal beter verteerbaar dan aardappel/erwt
- Erwteneiwit kan kunstmatig het eiwitgehalte van voer verhogen
- Aardappel bevat weinig voedingswaarde voor katten
- Beide leveren energie, maar niet de juiste bouwstoffen
Is graanvrij dan eigenlijk een voordeel?
Alleen als je kat écht niet tegen bepaalde granen kan. In de meeste gevallen levert graanvrij kattenvoer geen voordelen op – en soms zelfs nadelen. Denk aan tekorten, te veel zetmeel of een verstoorde eiwitbalans. Katplezier raadt daarom niet ‘graanvrij’ aan als criterium, maar 'vleesrijk, transparant en goed verteerbaar'. Dát is pas echt voedzaam.
- Graanvrij is geen garantie voor kwaliteit
- Let op vleesgehalte en herkomst van eiwitten
- Vulmiddelen zijn vulmiddelen – met of zonder granen
- De samenstelling als geheel bepaalt de voedingswaarde
Veel graanvrije kattenvoeding klinkt gezond, maar schijn bedriegt. Fabrikanten vervangen granen vaak door ingrediënten die net zo veel – of soms zelfs méér – koolhydraten bevatten. Aardappelen, zoete aardappelen, linzen en erwten zijn populaire vervangers, maar bieden nauwelijks essentiële voedingsstoffen voor katten. Sterker nog: deze ingrediënten leveren vooral plantaardige koolhydraten en eiwitten die katten slecht verteren. Katten zijn carnivoren in hart en nieren. Ze halen hun energie en voedingsstoffen uit vlees, niet uit planten. Het probleem is dat sommige merken het eiwitgehalte kunstmatig opkrikken met erwteneiwit, zodat het op papier goed lijkt. Maar plantaardig eiwit is biologisch minder waardevol voor katten dan dierlijk eiwit. Zo krijgt je kat misschien genoeg ‘grammen eiwit’, maar niet de juiste bouwstoffen. En dat merk je op de lange termijn: een doffe vacht, minder energie of zelfs gezondheidsproblemen zoals blaasgruis of overgewicht. Kortom: ‘graanvrij’ klinkt als een voordeel, maar is dat alleen als de rest van de samenstelling klopt. Voer met wat rijst én veel goed vlees is vaak beter dan graanvrij voer dat vooral uit linzen en zetmeel bestaat. Laat je dus niet misleiden door het label – lees de ingrediënten en kies voer dat bij de biologie van je kat past.
